Nếp Sử dụng Công nghệ: Tối giản cách bạn tiêu thụ thông tin

09:00 09/10/2021

6 Bước làm chủ cuộc sống trực tuyến của bạn bằng cách đặt ra giới hạn trong việc tiêu thụ thông tin.

“Trong một thế giới thừa thãi, điều khan hiếm duy nhất là sự chú ý của con người.” - Herbert Simon.

Câu nói này đã được phát biểu từ năm 1971. Thế nhưng đến tận 50 năm sau, ở thời đại công nghệ phát triển nhanh hơn tốc độ cập nhật của luật pháp, nó vẫn khiến người ta cảm thấy đồng cảm hơn bao giờ hết.


Nếu chỉ chọn một thứ để định nghĩa cho sự khan hiếm của một kỷ nguyên, thì sự chú ý đứng đầu trong danh sách của thời đại Internet.

Nếu bạn đang cảm thấy rằng công nghệ đang “thao túng” sự chú ý của bản thân, thì kẻ có lỗi không hẳn là công nghệ. Mà khả năng là do bạn đang trao quyền kiểm soát cho nó quá lớn. Giống như cách những bức tường phân chia khu vực trong nhà, bạn vẫn có thể sống chan hoà với công nghệ bằng cách đặt ra những giới hạn phù hợp. Bân dưới là các bước gợi ý để bạn tiến tới sự cân bằng đó.

Bước 1: Xác định “đối tượng” đang lấn ất cuộc sống của bạn


Bước 1: Xác định “đối tượng” đang lấn ất cuộc sống của bạn

Instagram, Twitter, YouTube, Netflix, Facebook, Messenger, Whatsapp… - Có nơi nào trong những chốn hấp dẫn này cuốn bạn vào vòng xoáy FOMO: Nốt 1 video nữa, nốt 5 phút nữa, xem thử nhỏ A dạo này sao rồi, còn anh B, chị C,…?

Hoặc có thể là, bạn không đam mê việc kiểm tra các mạng xã hội và tin nhắn nhiều đến thế. Bạn vẫn ổn nếu không điện thoại, không wifi. Nhưng “vì công việc”, “vì cảm giác có lỗi khi không trả lời ngay”, nên cứ khoảng 5 phút bạn vẫn phải mở điện thoại một lần.

Tất cả chính là dấu hiệu cảnh báo rằng, công nghệ đang đòi hỏi quá nhiều sự chú ý từ bạn, và bạn thì có vẻ quá “thân thiện”.

Nếu cảm thấy sự thân thiện này đang ảnh hưởng đến sức khoẻ của bản thân, thì đây là lúc để bạn lập ra danh sách các “đối tượng” cần kiểm soát. Và đừng quên cập nhật thường xuyên.

Bước 2: Hình dung ra thế giới giản đơn, nơi bạn có thể sống chan hoà với công nghệ


Bước 2: Hình dung ra thế giới giản đơn

Nghĩa là ở thế giới đó, bạn không bị cuốn vào thông báo đến từ các ứng dụng điện thoại.

Bạn cảm thấy nhẹ nhàng khi không phải trả lời tin nhắn ngay, mà vẫn kết nối sâu hơn với những người mình yêu thương. Bạn tập trung hơn vào công việc. Năng động hơn ở các hoạt động thể chất. Không dành quá 12 tiếng mỗi ngày trên các thiết bị, nhưng vẫn có thể là một người sành công nghệ.

Phần còn lại của bức tranh phụ thuộc vào trí tưởng tượng của bạn!

Bước 3: Vẽ đường ranh giới phù hợp


Bước 3: Vẽ đường ranh giới phù hợp

Để hành trình dễ dàng, hãy chọn ra một trong hai “lãnh địa” phổ biến nhất để bắt đầu: điện thoại hoặc máy tính.

Với “đối tượng” xâm chiếm không gian của bạn quá sâu, hãy vẽ một “đường ranh giới” đậm, bằng cách xoá ứng dụng này ra khỏi điện thoại hoặc máy tính. Hoặc giới hạn thời gian sử dụng, với các “đối tượng” nhẹ tội hơn.

Tất cả tuân theo một nguyên tắc: Chúng khiến bạn cảm thấy nhẹ nhõm, phù hợp với nhu cầu thiết yếu của công nghệ và giải trí.

Mội số gợi ý:

Điện thoại:

➤ Giới hạn thời gian sử dụng điện thoại hoặc xoá ứng dụng nếu chúng gây quá nhiều sao lãng.
➤ Không sử dụng điện thoại trong xe hơi, trên bàn ăn, khi đang xếp hàng hoặc khi đang nói chuyện với người khác.
➤ Tạm xoá đi những ứng dụng truyền thông xã hội, tin tức nếu chúng gây cám dỗ quá lớn cho bạn. Thay vì kiểm tra trên điện thoại, bạn có thể xem chúng trên máy tính trong một khung giờ nhất định.
➤ Xác định thời gian cụ thể để trả lời tin nhắn. Ví dụ như vào sáng sớm và/hoặc chiều muộn.
➤ Riêng với các tin nhắn khẩn cấp, thì cần trả lời ngay. Điều đó có nghĩa là, bạn vẫn có thể bật thông báo để biết mình nhận được những tin nhắn nào, và sắp xếp thứ tự ưu tiên.

Máy tính:

➤​​​​​​​ ​​​​​​​Làm việc có hiệu quả hơn khi ý thức về cách bạn sử dụng công nghệ.
➤​​​​​​​ Trước khi bắt đầu một ngày mới, hãy dành vài phút để chọn ra 1-3 nhiệm vụ quan trọng nhất mà bạn cần hoàn thành trong ngày, và ghi chú lại trên màn hình chỉnh (hoặc sổ tay, nếu bạn muốn).
➤​​​​​​​ Thay vì mở hàng nghìn tab trong trình duyệt, hãy mở và thực hiện tác vụ trên 1, hoặc 2 tab trước khi bật thêm tab tiếp theo. Nếu bạn cần tra cứu nhiều, có thể đánh dấu trang để truy cập lại sau.
➤​​​​​​​ Đặt lời nhắc, thông báo khi đến giờ nghỉ giải lao.
➤​​​​​​​ Hạn chế tin nhắn, kiểm tra tin nhắn, email và duyệt web ngẫu nhiên, bằng cách xác định khung giờ để làm điều đó.

Bước 4: Viết ra giới hạn và chia sẻ nó với ai đó


Bước 4: Viết ra giới hạn và chia sẻ nó với ai đó

Các nhà khoa học đã cho thấy việc viết xuống các mục tiêu của bạn, và đặc biệt là chia sẻ nó cho người mà bạn có (nhiều chút) ngưỡng ộ, thì khả năng là bạn có thể thực hiện được nó sẽ cao hơn.

Không hẳn là vì nó thể hiện quyết tâm của bạn và sẽ khiến bạn muốn “giữ thể diện”. Mà còn vì hành động viết xuống sẽ truyền tín hiệu đến phần hồi hải mã (hippocampus) ở não trước, rằng đây là các thông tin quan trọng, cần ghi nhớ lâu hơn.

Vì vậy, hãy thử viết vào sổ tay của bạn “Tôi sẽ chỉ kiểm tra Facebook một lần một ngày, từ 5-6 giờ chiều”.

Tạo danh sách tất cả các giới hạn của bạn và chia sẻ nó với ai đó, để cam két thực hiện chúng.

Bước 5: Thực hành!


Bước 5: Thực hành!

Hãy thử các giới hạn mới này trong một tuần, và xem thử bạn có thể cam kết với chúng đến đâu.

Vào cuối mỗi ngày, hồi tưởng lại bạn đã thực hiện chúng thế nào. Bạn có đi trong đúng đường giới hạn đã vạch ra chưa? Có điều gì đã cản đường bạn thực hiện điều đó?

Không có giáo viên nào đứng kèm bạn, nhưng bài kiểm tra này cần thực hiện nghiêm túc.

Bước 6: Điều chỉnh cho đến khi vừa ý


Bước 6: Điều chỉnh cho đến khi vừa ý

Bạn có cần thay đổi các giới hạn để làm cho chúng khả thi hơn không?

Hay bạn có dùng “chiêu” nào để có động lực bám lấy các cam kết của mình? Chẳng hạn như đặt lời nhắc, tạo trách nhiệm giải trình với một người nào đó.

Hãy điều chỉnh mỗi tuần, và đừng quên quan sát để cập nhật danh sách “đối tượng” cần kiểm soát, từ đó vẽ đường ranh giới cho phù hợp.

(Theo Vietcetera)